Ontdek de invloed van optimism bias op projectplanningen en begrotingen van infraprojecten.
Wees eens eerlijk: hoe groot acht je de kans dat jij een auto-ongeluk krijgt, ten opzichte van een ander? Je kent de gevaren, ook van even niet opletten in het verkeer. En toch, iets in jou gaat ervan uit dat het jou niet zal overkomen.
Dat komt door optimism bias. Neurowetenschapper Tali Sharot legt het in haar TED talk uit. Het is onze neiging om de waarschijnlijkheid van goede gebeurtenissen in ons leven te overschatten en onze kans op slechte gebeurtenissen te onderschatten. Zo onderschatten we de kans dat we ziek worden of een ongeluk krijgen. En we overschatten onze levensduur en carrièremogelijkheden. We zijn meer optimistisch dan realistisch, zonder dat we dat door hebben.
Het is hoe onze hersenen werken
De meeste mensen geloven niet dat slechte dingen hen zullen overkomen. Het is niet zo dat we denken dat bij ons alles op magische wijze goedkomt, maar wel dat we de unieke mogelijkheden hebben om daarvoor te zorgen. Over andere mensen zijn we overigens minder optimistisch. Die rijden natuurlijk niet zo goed als wij.
Is dat verkeerd?
Optimism bias blijkt veel voordelen te hebben. Zonder dat zouden we allemaal lichtelijk depressief zijn. Hoe je verwacht dat de wereld is, beïnvloed hoe je alles ziet. En dat werkt ook als een self fulfilling prophecy. Bovendien, ervaar je minder stress en angst als je een goede toekomst voor je ziet. Daarmee is het nog goed voor je gezondheid ook.
Maar, het is wel kwalijk als het gaat om onze veiligheid. Of als het gaat om het nemen van te grote risico’s, het maken van te lage begrotingen en onrealistische planningen.
Werkt het ook zo bij infraprojecten?
Bij Kodos spelen we als projectbeheersers een rol bij veel verschillende complexe infraprojecten. En ja, dan zien we het ook. Iedereen weet dat projectplanningen uitlopen en dat begrotingen overschreden worden. Maar dat geldt voor andere projecten. Bij het eigen project komt het wel goed, is vaak de tendens. Meer optimisme dan realisme.
Neem het Sydney Opera House. De bouw was geraamd op 3,5 miljoen Australische ponden en de opleverdatum zou 26 januari 1963 zijn. Het werd echter pas 10 jaar later opgeleverd voor meer dan 14 keer het begrote budget. Ai, gelukkig overkomt dat jou niet, of wel?
Wat kun je er tegen doen?
Tali Sharot komt tot de conclusie dat we ons moeten beschermen tegen de nadelen van optimism bias, maar wel hoopvol moeten blijven. Zoals deze cartoon laat zien. Wees een optimistische pinguïn: geloof dat je kunt vliegen maar zorg voor de zekerheid wel voor een parachute.
Je project kun je beschermen tegen optimism bias, door iemand van buiten mee te laten kijken. Die kan je laten zien waar je te optimistisch bent en wat je daaraan kunt doen.
Wil je meer weten daarover? Bel of mail Guus van Eldik (06-13631617 of g.vaneldik@kodos.nl). Gewoon, voor de zekerheid.
